خصيصه‌هاي رهبري

براي پرداختن به اين موضوع در ابتدا لازم است، تعريفي از رهبري داشته باشيم، چرا كه بسياري از افراد رهبري را با مديريت به اشتباه گرفته و هنوز مدیریت و رهبری را یکی می‌دانند و تفاوتی بین آن‌ها قائل نیستند. اما واقعیت این است که در نقش رهبری و مدیریت در عین شباهت‌هایی که در ظاهر با يكديگر دارند تفاوت‌هاي فاحش و اساسي بسياري با هم دارند.

رهبري چيست؟ و چه تفاوتي با مديريت دارد؟

براي اينكه به توضيح دقيق رهبري بپردازيم بايد به تعريف رهبر و مدير بپردازيم و تفاوت بين اين دو را به صورت دقيق‌تر و بهتري بشناسيم  و بدانيم كه به چه كسي رهبر و به چه كسي مدير گفته مي‌شود.

• رهبر و رهبري
• مدير و مديريت

رهبر و رهبري

رهبر به شخصی اطلاق می‌گردد که دارای اعتماد به نفس بالا، اراده پولادين، جدیت و تحرک جسمی و خستگي‌ناپذيري است كه در كار خود داراي اشتياق سوزان است و براي اينكه به سر منزل مقصود برسد با تمام توان بدون تفكر در مورد خستگي و دشواري مسير كار و تلاش مضاعفي مي‌كند و با گروه و تيم خود همراه است، اين نوع برخورد و شخصيت روحي بالا در همراه شدن با افراد تيم باعث ایجاد قدرت اعمال نفوذ در گروه‌ها و افراد گردد، كه اين امر عمدتا موجب مي‌گردد كه رهبران افراد كاريزماتيك و شخصيت همراه و مقبول و داراي خصوصيت‌هاي فردي بالاتري نسبت به ساير افراد در جامعه باشند.

حال، به فرايند و تصميمات و نظرات فردي كه داراي چنين قدرتي در نفوذ كلام و اعتبار مي‌باشد رهبري گفته مي‌شود.

مدير و مديريت

مدير به فردي گفته مي‌شود كه مجموعه اقدامات مديريتي مشخصي را در سازمان يا واحد تحت امرش به سرانجام مي‌رساند. مدیر وظیفه تحقبق و بررسي، برنامه‌ریزی، سنجش، نظارت، ارزيابي و هماهنگی، حل مسائل، استخدام و اخراج را به عهده دارد. و مدیریت شامل کنترل یک گروه یا مجموعه‌ای از اشخاص برای رسیدن به هدفی خاص است كه در نتيجه برنامه‌ريزي و اصولي كه در بالا بيان شد ماموريت انجام آن را به نحو احسن و دقيق دارد. در بیانی دیگر مدیریت عبارت است از پروسه‌ای که از طریق برنامه ریزی، استخدام، سازماندهی و استفاده صحیح از منابع مالی، فیزیکی، انسانی و تکنولوژی برای رسیدن به یک یا چندین هدف مشخص به طور مستمر و مؤثر مورد استفاده و بهره‌برداري قرار مي‌گيرد.

تفاوت رهبري و مديريت

بر اساي آنچه كه در بالا شرح آن داده شد، رهبر به فردي گفته مي‌شود كه در هر لحظه قادر به تصميم‌گيري و اعمال تغييرات در سازمان تحت امر خود است و با نشان دادن مسير نسبت به هدايت افراد و گروه‌هاي تحت امر خود اقدامات متناسب با شرايط و محيط را مي‌گيرد اما مدير بر اساس برنامه‌اي از پيش تعيين شده وظيفه دازد بع برنامه‌ها دست يايد و به عبارتي مدير بر اساس دانش و اطلاعات خود مسير را مي‌داند و سعي در هدايت در آن مسير مي‌كند و كاري به شرايط بحراني و اتفاقات آن ندارد و بر اساس برنامه‌اي كه براي او تعيين شده به فعاليت خود ادامه مي‌دهد و براي او انجام دادن مسئوليت تنها كار ممكن و حياتي اوست.

یکی از مباحث بسیار آكادميك مورد استناد رهبری و خصوصا رهبري سازمانی توسط وارن بنيس مطرح شده و در آن، به تفاوت مدیریت و رهبری پرداخته است. وارن بنيس در كتابي به نام «درباره رهبر شدن» كه با عنوان On Becoming a Leader به چاپ رسيده است؛ تفاوت رهبری و مدیریت سازمان را بيان مي‌كند. این کتاب كه درباره ویژگی‌های رهبری در مدیریت نوشته شده است، «پیتر دراکر» آن را مهم‌ترین کتاب وارن می‌داند.

شرايط در عصر حاضر

با توجه به تغييرات روز افزون و گاه و بيگاه شرايط اقتصادي، آنچيزي كه بيش از گذشته مورد نياز سازمان‌ها قرار گرفته اين است كه خود را به ابزار‌ها و افراد نخبه و زبردستي مجهز كنند كه مي‌توانند بار مسئوليت رهبري و هدايت درست و صحيح را در سريعترين زمان ممكن از ديگران بربايند و در جهت جلوگيري از هدر رفت منابع اقدامات شايسته، سنجيده و سريعي را انتخاب نمايند و از تهديدهاي پيش رو فرصتي تازه و مغتنم را بسازند؛ چه بسا كه همين عدم انتخاب و اتخاذ تصميم به موقع در زمان درست منجر به از بين رفتن بسياري از فرصت‌ها شده و آن‌ها را به زباله‌دادن تاريخ فرستاده است. لذا در عصر حاضر و با توجه به كاركرد رهبري نسبت به مديريت نقش و جايگاه رهبري بيش از پيش مشخص و مبرهن شده است و آينده به دست رهبران اين جامعه رقم خواهد خورد.

ادامه دارد…